Arabada Kilometre Düşürme Nasıl Anlaşılır?
İkinci el araç piyasasında en sık karşılaşılan dolandırıcılık türlerinden biri kilometre düşürme (kilometre oynatma / geri sarmak) işlemidir. Satıcı aracın gerçek kilometresini düşük göstererek “daha az kullanılmış” imajı verip fiyatı şişirebilir. Peki bunu nasıl anlarsınız? Bu rehber adım adım, kanıt temelli ve pratiktir — hem alıcı olarak nelere bakacağınızı hem de hangi belgeleri/araçları kullanacağınızı anlatır.
Neden kilometre düşürme önemli?
Kilometre, bir aracın kullanım yoğunluğunu ve dolayısıyla aşınma/yaşlanma düzeyini gösterir. Gerçek kilometre düşükse:
- Motor, şanzıman, süspansiyon ömrü yanlış tahmin edilir.
- Bakım ihtiyaçları ve maliyetler yanlış hesaplanır.
- Araç değeri hatalı belirlenir; alıcı zarara uğrar.
1) Belgeler ve servis kayıtlarıyla doğrulayın
Kilometre oynatmasını tespit etmek için en güvenilir başlangıç belgeleridir.
● Ruhsat & Muayene kayıtları
Araç muayene fişleri ve ruhsat üzerindeki önceki kilometre kayıtları varsa tutarlı mı kontrol edin.
Muayene tarihleriyle kilometre artışının mantıklı olup olmadığına bakın (ör. 6 ayda 5.000 km normal; 6 ayda 50.000 km şüpheli).
● Servis faturaları / yetkili servis kayıtları
Yetkili servis kayıtları genellikle gerçek kilometreyi içerir. Araç periyodik bakımlarını yetkili serviste yaptırmışsa, kayıtlar üzerinden doğrulama yapın.
Faturalar tarih-saat-kilometre bilgisi içeriyorsa karşılaştırma yapın.
● Ekspertiz raporu
Bağımsız ekspertiz raporu hem boya/değişen parça hem de kilometre tutarsızlıkları konusunda fikir verir.
Not: Ekspertiz raporu tek başına her zaman kilometre oynatmayı göstermez ama diğer kanıtlarla birleştiğinde güçlüdür.
2) Fiziksel aşınma belirtilerini kontrol edin
Kilometre düşük gösterilmişse, araç iç/dış aşınma kilometreye uymaz. Aşağıdaki maddelere dikkat et:
İç mekan
Direksiyon ve vites topuzu: Çok parlak, yeni görünüyor ama kilometre yüksekse uyumsuz.
Pedallar (gaz, fren, debriyaj): Aşınma düzeyi kilometreyle uyumlu mu?
Koltuklar: Deri ya da kumaşta yanak / kol dayama bölgelerinde aşırı aşınma varsa, düşük km şüphesi artar.
Koltuk ayar motoru, düğmeler: Çok yıpranmışsa ama km düşükse tutarsızlık vardır.
Dış mekan & kaput altı
Lastiklerin aşınma deseni: Eşit aşınma normal; farklı veya çok yeni lastikler kilometreyi gizlemek için değiştirilmiş olabilir.
Motor bölgesi: Çok temiz veya yeni boya vs. (özellikle motor kapağı) şüphe uyandırabilir.
Bagaj içi, paslanma izleri: Bagaj kullanımı, eşyaların izi vs. gerçek kullanıma işaret eder.
3) Elektronik doğrulama yolları
Teknoloji bazı durumlarda gerçek kilometreyi ortaya çıkarabilir.
● OBD / ECU kayıtları
Birçok modern aracın ECU’su (motor bilgisayarı) geçmiş sürüş verileri ve toplam km bilgisi tutar. Bazı durumlarda yetkili servis veya bağımsız bir teknisyen OBD cihazıyla tutarsızlık arayabilir.
Ancak unutmayın: OBD manipülasyonu da mümkün olabilir; yine tek başına kesin kanıt olmayabilir.
● Araç takip / filo sistemleri
Eğer araç daha önce filo veya kiralama firmasında kullanıldıysa, telematik/araç takip kayıtları varsa kilometre geçmişi burada bulunabilir.
4) Trafik ve resmi kayıtları kontrol edin
Resmi kanallardan doğrulama yapmak çok etkilidir.
● Tramer (hasar kaydı) ve sorgulama
Trafik kaza kaydı ve sigorta talepleriyle kilometre arasında tutarsızlık olabilir.
Türkiye’de sigorta/hasar kayıtları (tramer gibi) araç geçmişi hakkında ek ipuçları sağlayabilir.
● Noter alım-satım kayıtları & önceki tesciller
Noter satış kayıtlarındaki (varsa) geçmiş kilometre beyanları ile mevcut km tutarlı mı?
Birden fazla tescil geçmişi varsa her kayıt incelenmeli.
5) Test sürüşünde dikkat edilmesi gerekenler
Sürüşte ortaya çıkan ipuçları kilometreyi doğrulamanıza yardımcı olur.
- Motor sesi ve performans: Titreme, güç kaybı, duman varsa aracın beklenenden daha yıpranmış olma ihtimali var.
- Fren mesafesi ve pedal hissi: Çok yumuşak ya da sertse aşınma olabilir.
- Vites geçişleri: Otomatik vites sarsıntılı veya geç değişiyorsa yüksek kullanım işareti olabilir.
Araç titreşimi ve süspansiyon: Bozulmuş amortisörler yüksek km veya kötü kullanımın göstergesi.
6) Satıcı sorgulaması — doğru soruları sorun
Satıcıdan çekinmeden net bilgi alın. Altta kullanabileceğin kısa bir soru-listesi var:
- “Aracın gerçek kilometresini gösteren servis/kontrol belgelerini görebilir miyim?”
- “Bu aracı kimler kullandı? Filo/kurumsal kullanım oldu mu?”
- “Kilometre geçmişini yetkili servis kayıtlarıyla doğrulayabilir misiniz?”
- “Ekspertiz raporu aldırmama itiraz eder misiniz?” (Cevap hayırsa şüphe büyür.)
Şüpheli cevaplar: “Kilometre oynanmaz, garanti veriyorum” gibi belgesiz iddialar.
7) Farklı kaynakları karşılaştırın
Kilometreyi doğrulamada tek bir kanıta bağımlı kalmayın; belge, fiziksel gösterge, elektronik kayıt ve satıcı beyanını birlikte değerlendirin.
- Fatura + servis kaydı + ekspertiz + test sürüşü = en güvenli yöntem.
- Bir veya iki kanıt eksikse şüpheyle yaklaşın; “eksik kanıt = risk” kabul edin.
8) Eğer kilometre düşürme tespit ederseniz ne yapmalısınız?
- Noter şartlı sözleşme ile alımı gerçekleştirin (satıcının beyanlarına karşı korunma).
- Tüketici Hakem Heyeti / Polis / Savcılık: Bilerek yanıltma varsa suç duyurusunda bulunabilirsiniz.
- Satışı geri alma / tazminat talebi: Kanıt varsa hukuki yollarla hakkınızı arayın.
- Platforma bildir: İlan varsa siteye raporlayın (ör. sahibinden/arabam vb.).
9) Kilometre kontrolü için pratik araçlar & kaynaklar
- Yetkili servis kayıt sorgusu (markaya göre değişir)
- OBD tarayıcı (basit hat tespiti için)
- Bağımsız ekspertiz merkezleri (boya, değişen, kilometre uyumu hakkında görüş verir)
- Tramer / hasar kayıt sorguları
- Fatura ve muayene kayıtları (e-devlet ya da noter belgeleri)
10) Satın alma öncesi kontrol listesi (Kopyala-Yapıştır)
- Ruhsat ve önceki muayene belgelerini kontrol et.
- Yetkili servis fatura/kayıtlarını iste.
- Ekspertiz raporu al — boya & değişen kontrolü dahil.
- Test sürüşü yap: motor, vites, fren, süspansiyon.
- İç mekan aşınma — direksiyon, pedallar, koltuklar kontrolü.
- OBD veya teknik tarama yaptır.
- Tramer/hasar kaydı sorgula.
- Satıcıdan net yazılı beyan (varsa garanti).
- Şüpheli durum varsa hukuki danışmanlık al.
